Sai sót do tính toán

• Tính nhầm dẫn đến ghi nhận sai giá trị tài sản, khoản phải thu, nợ phải trả, chi phí, hoặc các khoản mục khác.

• Các lỗi số học hoặc công thức sai trong quá trình lập BCTC.

Bằng cách kiểm tra lại các con số và công thức tính toán bằng cách đối chiếu với số liệu gốc và các tài liệu hỗ trợ. Việc kiểm tra chéo số liệu giữa các bảng và báo cáo giúp phát hiện các lỗi số học.

Áp dụng sai chính sách kế toán

• Hiểu sai hoặc vận dụng không đúng các Chuẩn mực kế toán.

• Áp dụng Chuẩn mực kế toán cũ thay vì chuẩn mực mới đã có hiệu lực.

• Áp dụng không nhất quán chính sách kế toán giữa các kỳ.

Đối chiếu các chuẩn mực kế toán hiện hành với cách ghi nhận, xử lý các khoản mục trong báo cáo tài chính. Việc cập nhật liên tục các thay đổi về chính sách kế toán là rất quan trọng để tránh sai sót này.

Bỏ quên ghi nhận các giao dịch kinh tế

• Không ghi nhận các giao dịch mua sắm tài sản cố định (TSCĐ), khiến TSCĐ bị bỏ sót trên sổ sách.

• Không ghi nhận doanh thu và các khoản phải thu từ việc bán hàng.

• Bỏ sót các giao dịch tài chính hoặc kinh tế khác ảnh hưởng đến BCTC.

Kiểm tra kỹ lưỡng các hợp đồng kinh tế, hóa đơn, chứng từ và các tài liệu liên quan để đảm bảo rằng tất cả các giao dịch đều được ghi nhận đầy đủ. Đồng thời, so sánh dữ liệu từ các bộ phận chức năng khác nhau (bán hàng, mua hàng, kho, tài chính) để đảm bảo không bỏ sót thông tin.

Gian lận trong kế toán

• Cố ý ghi nhận sai doanh thu, chi phí, hoặc các khoản mục khác để làm sai lệch kết quả tài chính.

• Sử dụng tiền của công ty cho mục đích cá nhân mà không ghi nhận hoặc hạch toán sai lệch.

• Cố tình thay đổi hoặc làm sai lệch số liệu kế toán nhằm che giấu các hành vi không trung thực

Các dấu hiệu gian lận có thể được phát hiện thông qua các kiểm toán độc lập, đối chiếu dữ liệu từ nhiều nguồn, hoặc thông qua việc phát hiện những bất thường trong báo cáo tài chính. 

Sai sót trong quá trình lập Báo cáo tài chính (BCTC) không chỉ làm sai lệch thực trạng "sức khỏe" của doanh nghiệp mà còn có ảnh hưởng đến nhiều đối tượng liên quan khác, bao gồm cơ quan thuế, ngân hàng và nhà đầu tư.

Đối với doanh nghiệp, BCTC không chính xác có thể gây ra những hệ luỵ nghiêm trọng. Đầu tiên, nó làm giảm đáng kể uy tín của doanh nghiệp trên thị trường, dẫn đến mất lòng tin từ các nhà đầu tư, đối tác và khách hàng. Các nhà đầu tư thường e dè khi rót vốn vào một doanh nghiệp có BCTC không minh bạch, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc huy động vốn để mở rộng kinh doanh.

Thứ hai, dựa trên thông tin sai lệch trong BCTC, ban quản trị có thể đưa ra những quyết định kinh doanh không đúng đắn hoặc nhầm lẫn trong quá trình quản lý, kế hoạch hóa và kiểm soát hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Điều này có thể dẫn đến tổn thất tài chính và mất cơ hội phát triển.

Ngoài ra, trong trường hợp sai sót cố ý hoặc do thiếu trách nhiệm, doanh nghiệp có thể phải đối mặt với các vấn đề pháp lý nghiêm trọng, bị phạt hành chính và thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự.

Đối với các đối tượng liên quan khác, như cơ quan thuế,  BCTC không chính xác có thể dẫn đến việc doanh nghiệp khai thiếu thuế, gây thất thu cho ngân sách nhà nước. Đối với các tổ chức tín dụng như ngân hàng, BCTC là căn cứ quan trọng để đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Một BCTC không trung thực có thể khiến ngân hàng đưa ra quyết định cho vay sai lầm, gia tăng rủi ro tín dụng và gây thiệt hại về tài chính. Đối với nhà đầu tư, BCTC là nguồn thông tin chính để ra quyết định đầu tư. Những thông tin sai lệch trong BCTC sẽ làm méo mó bức tranh thực tế của doanh nghiệp, dẫn đến các quyết định đầu tư không hợp lý và làm mất niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường.

Tại Việt Nam, tình trạng sai sót trong báo cáo tài chính của các công ty vẫn còn phổ biến cả về số lượng công ty và mức độ sai sót. Điều này đòi hỏi phải có các giải pháp thích hợp để giảm thiểu những sai sót này, giúp người sử dụng báo cáo tài chính có thể đưa ra các quyết định đúng đắn.

Một trong những nguyên nhân gây ra sai sót trong báo cáo tài chính xuất phát từ các kế toán viên. Do đó, các công ty cần cải thiện kỹ năng và trình độ của đội ngũ kế toán nhằm đáp ứng các yêu cầu về lập và trình bày báo cáo tài chính theo đúng chuẩn mực và quy định kế toán hiện hành.

Ngoài ra, các công ty cần áp dụng các giải pháp hiệu quả trong việc sử dụng dịch vụ kiểm toán độc lập. Cụ thể, các công ty nên thận trọng trong việc lựa chọn công ty kiểm toán độc lập để thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính, chú trọng đến chất lượng dịch vụ hơn là chi phí kiểm toán. 

Lập báo cáo tài chính chính xác và trung thực là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng đối với bất kỳ doanh nghiệp nào. Báo cáo tài chính không chỉ phản ánh tình hình tài chính thực tế của công ty mà còn là cơ sở để đưa ra các quyết định quản lý và chiến lược. Khi báo cáo tài chính được lập chính xác, nó giúp doanh nghiệp đánh giá đúng đắn hiệu quả hoạt động kinh doanh, từ đó có thể điều chỉnh các hoạt động và nguồn lực một cách hiệu quả hơn. Ngược lại, nếu báo cáo tài chính không trung thực hoặc có sai sót, doanh nghiệp có thể gặp phải những hậu quả nghiêm trọng như mất lòng tin từ nhà đầu tư, đối tác kinh doanh, và cơ quan quản lý. Ngoài ra, việc lập báo cáo tài chính trung thực còn góp phần bảo vệ quyền lợi của các cổ đông và các bên liên quan, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút vốn đầu tư, vay vốn ngân hàng và mở rộng hoạt động kinh doanh trong tương lai.

Tài liệu tham khảo:

1.Mức phạt nếu làm sai Báo cáo tài chính (accgroup.vn)

2.https://tapchitaichinh.vn/han-che-sai-sot-trong-bao-cao-tai-chinh-cua-cac-cong-ty-niem-yet.html